Một công đoạn trong quá trình đồ xôi của người Thái

Bỏ qua những thắc mắc, mà tôi nghĩ không phải không có lý của độc giả, bỏ qua cả việc bắt bẻ chữ nghĩa, vấn đề tôi muốn bàn là, chúng ta dạy học sinh vỡ lòng chữ nghĩa đơn giản, hoàn toàn theo nghĩa đen, phổ thông đại chúng hay dạy cả nghĩa bóng, nghĩa vùng miền của ngôn ngữ? Hay cao hơn, dạy cả những hình ảnh, hình tượng văn học?

Sẽ đơn giản vô cùng nếu chúng ta thay từ “thổi xôi” bằng từ “nấu xôi”, và còn đơn giản hơn nếu chúng thay tất cả các động từ thể hiện các hành động riêng biệt bằng một động từ trung tính (làm), giống như từ “do” trong tiếng Anh. Chẳng hạn, thay vì thổi xôi, đồ xôi, rán xôi, hấp xôi…, chúng ta dùng từ “làm món xôi”, thì về mặt khoa học là cực chuẩn.

Thế nhưng mỗi từ ngữ nêu trên không chỉ có nội hàm riêng, mà gắn vào đó còn một “hàm lượng” văn hóa. Chưa nói đến lai lịch gắn với rạ, rơm của từ “thổi xôi”, một khi bỏ qua từ này lũ trẻ lại “tắc” khi học câu đồng dao: “Phật ngồi phật khóc/ Con cóc nhảy qua/ Con gà tú hụ/ Bà cụ thổi xôi/ Ông tôi nấu chè”.

Không thể nào khước từ việc giải thích một từ ngữ đã từng tồn tại và đi vào tiếng Việt.

Trở lại với vấn đề chính, về mặt khoa học giáo dục, chúng ta có nên dạy học sinh lớp 1 những từ ngữ giàu hình tượng hay đa nghĩa không?

Chúng ta hãy ngược trở về cách giáo dục ngày xưa – thời thường bị chúng taxem là cổ hủ, lạc hậu. Các cụ đồ bắt học trò học ngay vào Tam Tự Kinh, với những triết lý “nhân chi sơ”, mà đến bây giờ chúng ta còn chưa hiểu hết: Nhân chi sơ, tính bản thiện/ Tính tương cận, tập tương viễn. Dĩ nhiên, đám trẻ thò lò mũi thời đó không thể hiểu được ý nghĩa của các từ đó. Nhưng cứ phải thuộc cái đã, và những đứa trẻ ấy sẽ ngâm nga và sẽ phải suy ngẫm cả đời khi chúng đã trở thành những ông nghè, ông cống.

Việc học ngày nay, đành rằng khác với lối học ngày xưa, mặc dù đều nhắm tới mục tiêu chung: học làm người, chứ không chỉ đơn thuần là nhồi nhét kiến thức. Trong SGK lớp 1 và tiểu học từ xưa đến nay, chúng ta thấy thơ ca được trích dẫn rất nhiều, và đương nhiên thơ ca là ngôn ngữ hình tượng. Giở SGK lớp 1 ngày nay ra, tôi gặp những câu:

Hỏi cây bao nhiêu tuổi

Cây không nhớ tháng năm

Cây chỉ dang tay lá

Che tròn một bóng râm

Những câu thơ giàu hình tượng, vừa đơn sơ, vừa thấm đầy những suy nghĩ triết lý về nhân sinh, về đời người. Những đứa trẻ thò lò mũi, cứ đánh vần đi, cứ chép lại cho thật nắn nót, đúng dòng kẻ ô ly, chúng ít nhiều hình dung ra cái cây được nhân cách hóa là tốt rồi, còn hiểu thêm được bao nhiêu thì hiểu. Điều đó thật sự không quan trọng. Nhưng hình tượng cái cây này sẽ đi vào trí nhớ “nguyên khởi” của chúng, để rồi chúng sẽ nhớ lại, có thể đến tận khi về già, sau khi đã bay nhảy khắp phương trời. Chúng sẽ nhận ra rằng có một ý nghĩa lớn trong cuộc đời mà chúng đã được “bật mí” từ hồi ấu học, ấy là mỗi người hãy khiêm nhường làm tốt nhất phận sự của mình tại nơi mình sống, như cái cây đã suốt đời “che tròn một bóng râm”.

Trong trí nhớ của mỗi người lớn chúng ta, luôn có những câu, những chữ, những hình ảnh, những bài đọc đã thuộc từ hồi vỡ lòng. Những câu thơ thời ấu học vẫn vang lên trong tâm trí ta, mang một vẻ đẹp đầy mến thương - vẻ đẹp của chính nó với tư cách là những câu thơ hay – trộn lẫn với vẻ đẹp của ký ức tuổi thơ mỗi người. Đứa trẻ không chỉ cần phải học những ký tự để ghép thành vần (giỏi hay dốt thì cuối cùng chúng cũng đọc thông, viết thạo cả thôi), mà chúng cần được học để dần hiểu hiểu ra vẻ đẹp của cuộc sống, vẻ đẹp của Tiếng Việt. Hãy tin chúng.

(Theo Thể thao & Văn hóa Cuối tuần)

Quang Hà: Có show diễn được trả 500 triệu, được tặng nhà, tặng đất

Ba 'mỹ nhân động Thiên Thai' chất vấn mẹ đẻ 'Quỳnh búp bê'

Cảnh diễn viên bị cưỡng hiếp thật khi đóng phim sốt trở lại vì đạo diễn qua đời

Tin sao Việt ngày 28/11: Ca sĩ Khánh Ngọc lo lắng khi xe máy của mình bốc cháy trong tầng hầm. "Xe vừa đề máy thì bốc khói trong hầm. Sợ quá chạy kêu các chú bảo vệ vừa về lại thì thấy xe phụt lửa. Mọi người tri hô và tìm bình xịt vài giây sau thì dập được lửa. Con tạ ơn trời phật phù hộ và cám ơn các chú bảo vệ đã kịp thời dập lửa, để chậm 1 chút con không dám nghĩ chuyện gì sẽ xảy ra luôn. Bị chập dây điện cục sạc nên xảy ra cớ sự. Trong cái rủi có cái may là không có gây hậu quả nghiêm trọng. Của đi thay người".

Diễn viên Tú Vi chia sẻ hình ảnh rạng rỡ và hạnh phúc bên chồng. Cô viết: "Em không ngại trưng diện, em chỉ cần một lý do".

Minh Hằng tận tâm hướng dẫn và chăm sóc các thí sinh của mình trong The Face Vietnam. Nữ ca sĩ viết: " Chị lao công phủi kim tuyến, thi triển võ công. Những hình ảnh lăng xả điềm tĩnh trên truyền hình không phải tôi đâu, đây mới là tui nè".

Siêu mẫu Minh Tú đứng vị trí thứ tư các thí sinh nổi bật tại Hoa hậu Siêu quốc gia 2018 do chuyên trang sắc đẹp Missosology bình chọn. Ngày hôm qua, cô gây ấn tượng với khán giả trong buổi trò chuyện cùng với đương kim Hoa hậu Siêu quốc gia 2017 Jenny Kim.

Á hậu Trịnh Kim Chi trẻ trung, khoe dáng thon thả trong thiết kế dạ hội đuôi cá với màu vàng nổi bật mà cô yêu thích.

Ca sĩ Quốc Thiên đăng tải hình ảnh chơi bóng rổ một cách điêu luyện. Anh viết: "Hôm nay, thử chơi bóng".

Minh Hà - vợ ca sĩ Lý Hải tâm sự: "Ra thăm vườn sau cơn bão, trái cây bảo toàn, chỉ có rau là tả tơi. Hái được trái mít thơm lừng nứt trên cây luôn, cây mít nhỏ xíu mà 6 trái, hôm bão sợ gió giật bay cái cây đi muốn chết. Còn cây cóc nó ra trái tới nỗi thấy trái nhiều hơn lá, nhờ công bà ngoại với ba Lý Hải chăm chứ mẹ Hà chỉ có ăn".

Thanh Hằng sắc sảo hóa thân thành nữ hoàng trong show diễn của nhà thiết kế Chung Thanh Phong.

Hoa hậu H'hen Niê diện trang phục Ê Đê vui đùa bên những chú voi ở quê hương Đắk Lắk. Còn vài ngày nữa cô sẽ lên đường thi đấu cùng 95 thí sinh của Hoa hậu Hoàn vũ 2018.

Chi Pu đầy quyến rũ với bộ váy lấy cảm hứng từ mùa lễ hội cùng với phong cách trang điểm cổ điển.

Diễn viên Lê Phương do bận lịch quay nên tổ chức một buổi tiệc sinh nhật sớm đầy ấm cúng cho cha. Cô chia sẻ: "Nhớ nhà nữa rồi! Hôm nay, 27/11 là Sinh nhật cha, mà có lịch đi quay nên tổ chức sớm hôm về cuối tuần. Lâu lâu có dịp, ông ngoại mới chịu ra ngoài ăn uống cùng cả nhà! Chỉ có cha mẹ mới luôn lo nghĩ cho mình, sợ mình tốn kém, vất vả! Thời lúc cơ cực bế tắc nhất, trong lòng có một lời nguyện, khắc sâu. Con thương cha nhiều lắm! Cha luôn khoẻ mạnh, hạnh phúc, bình an bên mẹ và chúng con cha nhé!

Diễn viên Cao Thái Hà chia sẻ hình ảnh trong chuyến đi Đà Lạt. Cô viết: "Phố sương mờ, phố chưa lên đèn. Núi quanh đồi, nhớ mùa trăng cũ. Có ai nhớ Đà Lạt không?"

Quốc Thống

Khánh Ngọc từng bế tắc vì phải ngưng hát

Nữ nghệ sĩ Opera Khánh Ngọc từng có những khoảng lặng sống trong lo lắng khi rơi vào bế tắc phải ngưng hát.

Hương Giang Idol lên tiếng chuyện được hotboy ngoại cầu hôn

My 'sói' nói gì khi nhiều khán giả bất mãn với 'Quỳnh búp bê'?

Nhật Kim Anh ngã dúi dụi trên thảm đỏ Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội

Sau 14 năm được biết đến với vai diễn làm nên tên tuổi trong bộ phim “Gái nhảy”, Minh Thư vẫn trẻ đẹp và có vóc dáng không khác nhiều thời điểm đỉnh cao. Nếu có thì có lẽ là Minh Thư đẹp hơn, đẹp theo cách mặn mà của một người phụ nữ từng trải. Trong dịp về Việt Nam dự Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội, Minh Thư đã có cuộc trò chuyện với VietNamNet về cuộc sống hiện tại của chị cùng con gái bên Mỹ.

Nhiều đêm khóc và cô đơn vì nhớ Việt Nam

Minh Thư vẫn trẻ trung không khác nhiều so với 14 năm trước khi vào vai "gái nhảy".

- Định cư ở Mỹ đã khá lâu, cuộc sống hiện tại của chị ở nơi đất khách quê người thế nào?

Tôi định cư ở Mỹ đã được 5 năm. Khi mọi người bắt đầu một cuộc sống mới sẽ gặp nhiều khó khăn và tôi cũng không ngoại lệ. Nhưng đổi lại tôi có rất nhiều bạn bè giúp đỡ. Nếu không có họ thì có lẽ tôi không được như ngày hôm nay.

Với những người đã có gia đình, họ cũng gặp phải vấn đề tương tự khi sống xa quê hương. Hơn nữa, tôi lại là một bà mẹ đơn thân nên điều đó càng khó tránh.

Lúc mới sang Mỹ, tôi chỉ có một mình và con gái 4 tuổi. Lúc đó đường xá tôi không biết, luật giao thông ở Mỹ cũng khác hoàn toàn ở Việt Nam, giao tiếp cũng chưa được thuận lợi. Thời điểm tôi mới sang Mỹ là mùa đông rất lạnh, nhiều đêm tôi khóc vì nhớ nhà, nhớ Việt Nam.

Thời điểm đó, tôi cũng chưa có gì, bắt đầu mọi thứ từ đầu nên cũng gặp chút khó khăn về kinh tế. Khi mới sang, nhiều người không biết tôi đi hát để mời. Nhưng sau 3 năm thì tôi có show diễn đều hơn nên cuộc sống cũng tạm ổn.

- Một ngày của chị hiện tại ở Mỹ trôi qua như thế nào?

Sáng dậy tôi đưa con đến trường rồi đi học 3 tiếng tại trường dạy tiếng Anh. Trưa ăn cơm xong tôi lại đi đón con. Mỗi ngày có rất nhiều chuyện tôi phải tự tay làm chứ không có ai giúp đỡ. Tối đến mẹ con tôi học bài cùng nhau. Cuối tuần có show diễn thì tôi sẽ đi diễn. Cuộc sống ccứ như vậy trôi qua nhưng tôi cảm thấy hài lòng với cuộc sống hiện tại. Thời gian này, tôi cũng đi lại khá nhiều từ Mỹ về Việt Nam vì lý do công việc nhưng tôi vẫn chưa nghĩ tới việc quay về.

- Chị nhắc khá nhiều về con gái, chị có thể chia sẻ một chút về con gái của mình?

Con gái tôi năm nay 9 tuổi. Bé rất thông minh và có năng khiếu về ca hát giống tôi. Con gái tôi rất hoạt bát, hòa đồng. Hiện bé vừa học hát vừa học Piano. Tôi cũng tạo điều kiện cho con phát triển khả năng của mình. Cháu học rất giỏi và tôi từng nghe cô giáo khen: "Tôi rất tự hào có con bạn trong lớp vì cháu rất thông minh".

Mẹ con tôi rất tình cảm. Con gái cũng không hay đòi mẹ vì hiểu công việc của tôi cần đi nhiều. Tôi nhìn thành quả của con ngày hôm nay để thấy những khó khăn trước kia mình chịu đựng là xứng đáng.

Minh Thư vẫn giữ được vóc dáng thon gọn.

- Tại sao 5 năm trước chị lại quyết định từ bỏ sự nghiệp diễn viên để sang Mỹ định cư?

Nhiều người hỏi tôi câu này. Lúc đó, tôi chỉ nghĩ, diễn viên khi lớn tuổi hơn sẽ không có nhiều cơ hội hoặc sẽ đóng những vai lớn tuổi hơn. Tôi không đòi hỏi lúc nào cũng phải trẻ đẹp xuất sắc nhưng cũng không muốn mình trong hình ảnh một người diễn viên già. Chính vì vậy, tôi đã dừng lại ở một thời điểm thích hợp. Hình ảnh của mình cũng có nhiều người biết rồi và tôi nghĩ nhiều cho con, muốn lo cho con có một tương lai tốt hơn. Ở Mỹ hiện tại, tôi chỉ đi hát chứ không đóng phim.

- Nhắc đến Minh Thư, người ta sẽ nghĩ ngay đến biệt danh "Gái nhảy", nhiều người nói chị nghỉ đóng phim vì không thể vượt qua cái bóng của chính mình trong bộ phim này...

Đó thực sự là một vai diễn để đời của tôi. Lúc đầu, mọi người gọi tôi là Minh Thư "gái nhảy", tôi cũng sửng sốt lắm và không thể quen với điều đó. Nhưng sau này, người ta gọi quá nhiều nên tôi cũng quen luôn và cũng cảm thấy đó là một dấu ấn của mình trong lòng khán giả. Lúc đầu, khi mới sang Mỹ và giới thiệu tôi là Minh Thư "gái nhảy" làm nhiều người hiểu lầm, nghĩ rằng tôi làm nghề gì đó không phù hợp. Sau khi được giải thích, họ mới hiểu được điều đó.

Sau Gái nhảy, tôi tham gia rất nhiều bộ phim như: Hương phù sa, Tiếng dương cầm trong mưa, Lấy vợ Sài Gòn, Blue Trắng... Đó cũng là những bộ phim mà tôi cũng như nhiều người rất ấn tượng. Nhưng cứ nhắc đến tôi họ lại gắn luôn với biệt danh "Gái nhảy" vì thật sự bộ phim đó quá đình đám lúc bấy giờ.

Chưa nghĩ tới việc đi bước nữa

Minh Thư chia sẻ hiện tại cô không yêu ai.

- Quan hệ giữa chị và chồng cũ hiện ra sao?

Tôi với chồng cũ vẫn là bạn và anh ấy vẫn nói chuyện với con thường xuyên. Nghỉ hè có thời gian tôi sẽ đưa con về thăm ba. Anh ấy cũng vẫn làm tròn trách nhiệm của một người cha với con gái mình. Tôi vẫn nói chuyện với anh ấy về những khó khăn của mình như một người bạn. Đó là ba của con tôi, nhỏ hơn tôi 6 tuổi và là một người biết suy nghĩ và cư xử. Đó là một con người có học thức nên từ trước tới nay tôi vẫn luôn tôn trọng và khâm phục anh ấy.

- Mỗi người có lẽ sẽ có một nửa kia của mình, chị vẫn tâm sự với chồng cũ như một người bạn, chị có sợ người kia hiểu lầm?

Khi tôi chọn một người nào đó, người ấy sẽ hiểu được mối quan hệ giữa tôi và chồng cũ. Nếu người ấy ghen tuông, không chấp nhận thì đó là người không xứng đáng để tôi lựa chọn.

- Chị từng chia sẻ rằng bản thân chán tất cả đàn ông và không tin vào tình yêu nữa, còn hiện tại thì sao?

Nói là tôi chán ghét đàn ông thì không hẳn mà tôi chỉ thất vọng vì cuộc sống hôn nhân của mình không được trọn vẹn. Chồng cũ của tôi không phải người xấu xa hay đối xử không tốt gì với tôi một cách quá đáng. Không ai nói trước được những người đàn ông đến sau liệu có tốt hơn hay không. Tôi hiện tại là một người mẹ đơn thân chỉ mong muốn dồn hết tâm sức cho con nên cũng chưa nghĩ tới việc đi bước nữa.

Nhiều người cũng hỏi tôi khi nào có ý định sẽ tìm một bến đỗ mới cho mình. Tôi nghĩ, mọi thứ đều là cái duyên nên tôi để mọi thứ tự nhiên. Hiện tại, tôi cũng có một vài người bạn, tôi không khô khan mà cũng vẫn mở lòng để cho người khác cơ hội tìm hiểu mình. Đến thời điểm hiện tại, tôi chưa muốn lập gia đình.

Nữ diễn viên muốn tập trung toàn tâm toàn sức để lo cho con gái ở Mỹ.

- Chị có mối quan hệ yêu đương với ai ở thời điểm hiện tại?

Hiện tại tôi vẫn một mình. Cũng có một vài người theo đuổi nhưng để xác định thì tôi cũng không dám nói trước vì sợ bước không qua. Nhưng tôi chỉ biết, hiện tại tôi đang rất hạnh phúc vì có thể chăm lo tốt cho con gái, có những người tốt bên cạnh để chia sẻ và thấu hiểu mình.

- Con gái chị có khi nào phản ứng với việc mẹ có bạn trai?

Con gái tôi lớn lên ở nước ngoài nên tư tưởng cháu khá thoáng. Cháu không bao giờ can thiệp vào mối quan hệ của mẹ. Cháu chỉ cần tôi vui là được. Bạn tôi đến nhà chơi, cháu rất vô tư. Nếu một ngày nào đó, tôi có ý định với ai, tôi sẽ nói chuyện với cháu trước. Nhưng có lẽ cháu sẽ rất vui vì luôn muốn mẹ hạnh phúc.

- Sau 14 năm tham gia bộ phim "Gái nhảy", chị vẫn rất trẻ đẹp, chị có tìm đến phương pháp phẫu thuật thẩm mỹ?

Nhiều người cũng nói chắc tôi đi phẫu thuật. Tôi sợ đau nên không bao giờ dao kéo thẩm mỹ. Tôi luôn nghĩ, mình sinh ra có sao thì cứ dùng vậy. Tôi thấy bản thân mình được như vậy là cũng may mắn hơn nhiều người rồi nên luôn hài lòng. Tôi sợ phẫu thuật thẩm mỹ rồi sau này già biến chứng còn xấu hơn nên tốt nhất cứ để mọi thứ tự nhiên.

Chế độ ăn của tôi cũng khá hợp lý, ngoài ra tôi cũng chăm chỉ tập thể dục nên có lẽ cân nặng và vóc dáng không bị thay đổi nhiều. Ở bên Mỹ tôi cũng rất năng động, việc gì cũng đến tay nên tôi vận động rất nhiều. 

Bí quyết giữ gìn vóc dáng của Minh Thư "gái nhảy" là tập thể dục đều đặn.

- Mức thu nhập hiện tại của chị có giúp chị và con gái có một cuộc sống thoải mái?

Tôi không giàu có nhưng có thu nhập đủ để lo cho con gái học tập và sinh hoạt tốt, không phải thiếu thốn. Tôi có bao nhiêu thì tiêu bấy nhiêu, hưởng thụ mọi thứ trong khả năng của mình. Bây giờ muốn tôi chạy theo mọi thứ để kiếm tiền bán sống bán chết thì tôi không thích vậy. Tôi chỉ cần vừa đủ là được.

Tôi luôn quan niệm phải bằng lòng với những gì mình đang có. Nếu nhìn người khác để phấn đấu thì rất tốt nhưng nếu cứ so sánh bản thân với người khác thì cuộc sống lúc đó rất mệt mỏi. Tôi nghĩ mỗi người phải luôn biết yêu quý bản thân. Tôi nghĩ mình cũng đã vượt qua rất nhiều khó khăn và cũng phải có chút bản lĩnh mới có được ngày hôm nay.

Minh Thư trên thảm đỏ lễ khai mạc LHP quốc tế Hà Nội hôm 27/10.

Hàn Triệt

Ảnh: Bin Leo

Nam diễn viên gợi cảm nhất thế giới đến Việt Nam dạy làm phim

David Wenham, người vừa được tạp chí Glamour chọn là nam diễn viên gợi cảm nhất thế giới đương đại đang có mặt tại Hà Nội để dạy làm phim.